قدس آنلاین- تلاطم‌های ارزی یکی پس از دیگری، اقتصاد کشور و معیشت مردم را در‌ می‌نوردد، اما دولتمردان کماکان در قبال این یورش به ارزش پول ملی و دارایی‌های خرد مردم، پاسخ قانع‌کننده‌ای ارائه نکرده‌اند.

تا لحظه تنظیم این گزارش و با مداخلات بانک مرکزی، بازار ارز از حدود ۲۴ ساعت گذشته به این سو، روند نزولی در پیش گرفت و دلار ۴۶۷۰ تومانی شد و یورو ۶۰۵۲ تومانی؛ نرخ‌هایی که اولاً نسبت به یک ماه گذشته و به ترتیب ۵۰۰ و ۹۰۰ تومان رشد را تجربه کرده و ثانیا با کاهش قیمت دلاری که مرز ۴۸۰۰ تومان را هم شکسته بود، ارزش سرمایه-های خرد مردم را بشدت نشانه رفته به گونه‌ای که ظرف همین یک روز گذشته و با پایین آمدن قیمت‌ها، واردشدگان غیرحرفه‌ای بازار و شهروندان عادی کوچه و بازار را متضرر کرده است! در ماه‌های اخیر همچنین شکاف قیمتی نرخ آزاد و رسمی یورو و دلار به ترتیب به بیش از ۱۵۰۰ و ۱۰۰۰ تومان رسیده است که نه تنها رانت ارزی را تشدید می‌کند بلکه یکسان سازی نرخ ارز را به تعویق می‌اندازد.

واکنش به افزایش خیره‌کننده نرخ ارز و افزایش بیش از پیش شکاف دو نرخ در این روزها کم نبوده. به باور رئیس پیشین اتاق ایران، یارانه فروش ۲۵ میلیارد یوروی مبادله‌ای حدوداً مساوی است با مجموع یارانه نقدی.

محسن جلال پور در یادداشتی تلگرامی می‌پرسد: کسی اقتصاد سیاسی‌ این مسئله را می‌فهمد؟ امروز تفاوت نرخ مبادله‌ای یورو (۴۵۶۸ تومان) با بازار آزاد (۶۰۰۰ تومان)، حدود ۱۶۰۰ تومان بود. یعنی به ازای هر یک میلیارد یورو ۱۶۰۰ میلیارد تومان تفاوت. یارانه فروش ۲۵ میلیارد یورو حدودا مساوی است با مجموع یارانه نقدی (۴۰ هزارمیلیارد تومان) با این تفاوت که یارانه اولی به جیب ۳ درصد جامعه می‌رود و یارانه دومی به جیب بیش از ۹۷ درصد مردم!

*انتقاد از ارز ارزان

استاد اقتصاد دانشگاه تهران هم با بیان اینکه ارز باید متناسب با تورم، رشد کند، به خبرنگار ما می‌گوید: از سال ۱۳۴۸ به بعد که تورم شدید و اغلب ۲ رقمی شد نرخ دلار ثابت ماند و پس از انقلاب هم متأسفانه سیاست عرضه ارز ارزان را پیش گرفته‌اند؛ سیاستی در جهت خلاف سیاست‌های اقتصادی کشورهایی مانند ژاپن و چین که از بزرگان اقتصاد جهان هستند.

ابراهیم رزاقی اضافه می‌کند: ارز ارزان یعنی، یارانه دادن به کشورهای صادرکننده به ایران و واردکنندگان داخلی. این یعنی‌ای مردم! سود در واردات است نه تولید آن هم در شرایطی که از ۶۶ میلیون نفر جمعیت در سن کار کشور، فقط ۲۲ میلیون کار می‌کنند و در خوش‌بینانه‌ترین حالت، حدود ۲۰ میلیون ایرانی بیکار هستند.

به گفته این اقتصاددان، تمام ارکان اقتصاد کشور بر اساس ارز ارزان است؛ بنابراین با بالا رفتن نرخ دلار شاهد گران شدن کالاهای تولید داخل بر پایه واردات هستیم. رزاقی معتقد است باید دلار ارزان را فقط به کالاهای اساسی مردم و تولیدات داخلی واقعی تخصیص و دیگر تقاضاها را با نرخ واقعی ارز پاسخ داد تا بدین وسیله در دوره‌ای حدوداً ۱۰ ساله قادر به تأمین تمام نیازهای کشور در داخل شویم و شغل ایجاد کنیم.

*کاهش ۳۰ درصد دارایی مردم

رئیس سابق کمیسیون واردات اتاق ایران هم به خبرنگار ما می‌گوید: صاحبان سرمایه‌های خرد حق دارند این روزها وارد بازار ارز شوند، چرا که در ۴ ماه گذشته حدود ۳۰ درصد ارزش دارایی‌هایشان کاهش یافته و در شرایطی که سود بانکی هم کاهش یافته برای آینده خود و ارزش پس اندازهایشان بشدت نگرانند.

مجیدرضا حریری معتقد است همین صاحبان سرمایه‌های خرد، با رفتارهای هیجانی، ناخواسته، هیزمی به آتش روشن شده از سوی برخی دیگر در بازار ارز اضافه می‌کنند. وی ادامه می‌دهد: حدود ۸۵ درصد واردات ما کالاهای سرمایه‌ای و ماشین‌آلات است که به خط تولید منتقل می‌شود؛ بنابراین با گران شدن ارز، به طور قطع تورم لجام گسیخته خواهیم داشت و تورم، سیاه‌ترین مالیاتی است که از اقشار پایین جامعه می‌گیریم چرا که در واقع دست در جیب صاحبان درآمدهای ثابت و کسبه جزء کرده‌ایم و در حالی که شاهد ثروتمندتر شدن مرفهان خواهیم بود، ۸ دهک جامعه و بخصوص دهک‌های ۳ تا ۶ که طبقه متوسط شهری هستند، روزبه‌روز فقیرتر خواهند شد.

وی این امر را خطری جدی برای جامعه توصیف می‌کند و معتقد است دولت باید با مردم رو راست باشد و دلیل اصلی گرانی ارز را صادقانه با آنان در میان بگذارد. حریری با انتقاد از نحوه پاسخگویی دولتمردان می‌گوید: رئیس جمهور که خاطرش مکدر است، رئیس کل بانک مرکزی هم می‌گوید: ان شاالله که گربه است! وزیر اقتصاد هم به مردم می‌گوید وارد بازار ارز نشوید... این‌ها که افکار عمومی را قانع نمی‌کند.

حریری به تراز مثبت ۲۰ میلیارد دلاری ارزی کشور در درآمد و مصارف اشاره و اضافه می‌کند: در خوش‌بینانه‌ترین حالت، دولت با گران کردن ارز می‌خواهد نقدینگی را جمع کند چرا که نقدینگی به مرز ۹۰ درصدی GDP نزدیک شده، اما در حالت مطلوب باید ۶۰ درصد باشد. اگر این احتمال درست باشد دولت با فروختن دلار ۳۸۰۰ تومانی به ۴۸۰۰ تومان حدود ۳۰ درصد نقدینگی را جمع کرده تا بر سر اقتصاد آوار نشود و «افسد» را با «فاسد» دفع کند! وی همچنین احتمال می‌دهد دولت در قبال فروش نفت به منابع ارزی خود دسترسی ندارد.

وی معتقد است مردم حرف منطقی و صادقانه سیاستمداران را بخوبی گوش می‌کنند و این امر منجر به افزایش اعتماد بین مردم و دولت می‌شود ضمن اینکه هیجانات بازار فروکش می‌کند. حریری تأکید دارد: نباید مردم را به سیستم بدبین کرد و دولت‌ها باید خود را نوکر مردم و مدیرعاملی بدانند که توسط سهامداران منصوب شده و باید مشکلات را به آنان گزارش کنند.